Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu genellikle çocukluk döneminden yetişkinlik dönemine kadar devam eden kronik bir rahatsızlıktır. Dikkat sürdürme zorluğu, hiperaktivite ve dürtüsel davranışlardan oluşan DEHB; bireylerin aile, meslek ve eğitim yaşantısını olumsuz yönde etkilemektedir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri
DEHB, genellikle 12 yaşından önce fark edilmektedir. Erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülmektedir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu belirtileri hafif, orta veya şiddetli olabilir. Başlıca DEHB tipleri şunları içerir:
- Ağırlıklı olarak dikkatsiz
- Ağırlık olarak hiperaktif
- Dikkatsiz ve hiperaktif
Çocuklarda Dikkatsizlik ve Hiperaktivite Belirtileri Nelerdir?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklar düşük özgüvene sahiptirler. Ayrıca, okullarındaki performansları da düşüktür. Çocuklarda görülen dikkatsizliğin başlıca belirtileri şunlardır:
- Ayrıntılara dikkat edemezler
- Ödevlerinde sıklıkla hata yaparlar
- Göz teması kurmazlar ve dinlemiyormuş gibi gözükürler
- Okul ödevlerini ve ev işlerini bitirmezler
- Oyuncaklarını, defterlerini, kalemlerini veya çantalarını kaybederler
- Dikkatleri kolayca dağılır
- Çocuklarda görülen Hiperaktivite belirtileri şunlardır:
- Sınıfta oturmakta zorluk çekerler
- Sürekli hareket durumunda olurlar
- Etrafta koşarlar veya yüksek yerlere tırmanırlar
- Kişilerin sözünü keserler
- Sıra bekleyemezler
- Başkaları konuşurken veya sınıf arkadaşları oynarken araya girerler
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Nedenleri ve Risk Faktörleri
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu uzmanlar tarafından hâlâ araştırılmaktadır. Genetik, çevresel veya gelişimsel faktörler Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğuna yol açtığı gözlemlenmiştir. DEHB’nin risk faktörleri şunlardır:
- Aile bireyleri arasında ya da akrabalarda DEHB ya da diğer ruhsal rahatsızlıkları olan bireyler varsa
- Bireyin kurşun gibi zararlı toksinlere maruz kalması
- Hamilelik sırasında ebeveynin sigara veya alkol kullanması
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Komplikasyonları
Genellikle gelişme çağındaki çocuklarda hiperaktiflik ve dikkatsizlik görülür. Günümüzde artık çocukların dikkat süreli kısa ve yaptıkları aktivitelere bağlı kalamamaktadırlar. Bu durum DEHB ile karıştırılmamalıdır. Çocuğunuz DEHB belirtileri gösteriyorsa psikolog veya psikiyatrist gibi sağlık uzmanlarından profesyonel destek alabilirsiniz.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile mücadele eden çocuklar akademik başarısızlığa uğrayabilirler. Diğer çocuklara oranla daha fazla düşme ve çarpma davranışları gösterebilirler. DEHB olan çocuklarda düşük benlik saygısı daha fazla görülmektedir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Teşhisi Nasıl Yapılır?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, psikolog ve psikiyatrist gibi sağlık uzmanları tarafından yapılan çeşitli tıbbi muayene, görüşmeler, anketler, DEHB ölçütleri, DEHB derecelendirme ölçütleri ve bilgi toplama sonucunda teşhis edilmektedir. Çok küçük yaşlardaki çocuklarda teşhisi zor olan DEHB, diğer ruhsal rahatsızlıklarla da karıştırılmaktadır. DEHB semptomlarına ve belirtilerine benzer diğer ruhsal hastalıklar şunlardır:
- Öğrenme ve konuşma güçlüğü
- Depresyon veya anksiyete gibi duygudurum bozuklukları
- Görme veya işitme sorunları
- Otizm spektrum bozukluğu
- Düşünmeyi veya davranışı etkileyen tıbbi rahatsızlıklar ve ilaçlar
- Uyku bozuklukları
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tedavisi ruh sağlığı uzmanlar tarafından psikoterapi, aile terapisi veya uyarıcı ilaçlar tarafından yapılmaktadır. Uyarıcı ilaçlar, nörotransmiterler olarak adlandırılan beyin kimyasallarının seviyelerini arttırabilir ve dengeleyebilir. Bununla birlikte, dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtilerini ve semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olurlar.
Yapılan araştırmalara göre bazı bireylerde uyarıcı ilaçların yan etkileri görülmektedir. Kalp sorunlarına veya psikolojik rahatsızlıklarına yol açan bu uyarıcılar, ruh sağlığı uzmanları tarafından kullanılması gereklidir. Pendik Psikolog randevuları alarak Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) hakkında detaylı bilgi öğrenebilir, tedavisi için profesyonel yardım alabilirsiniz.