inci psikoloji

Pendik/İstanbul

Doğu Mahallesi Papatya Sokak Yurttan Apartmanı no:17 Dare: 2

0552 844 26 26

10.00 - 20.30

Hayır Diyebilme Becerisi Nasıl Kazanılır?

Hayır diyebilme becerisi bireyin kendini ifade etmesi için kazanılan ve kazandırılan bir sosyal beceri türüdür. ‘Hayır’ kelimesi en basit tabiriyle bireyin istemediği ve onaylamadığı bir şeyi karşı tarafa belirtmek için kullanılan bir kelimedir. Çoğu kültürde ‘hayır’ demek farklı algılarla yorumlanabiliyor. Örneğin Batı’da bireyin ‘hayır’ demesi özgüven ve değerini ortaya koyan bir ifadeyken bizim toplumumuzda bencillik ve anlayışsızlık olarak algılanabiliyor. ‘Hayır’ diyebilmek için öncelikle bireyin onay vermek istemediği sorularda karar vermesi gerekir.
Çocuk yaşlarda hayır diyebilmek oldukça kolaydır. Zira 2-3 yaşlarındaki çocuklar her soruya ve duruma ‘hayır’ tepkisini sıklıkla verir. Ancak büyüdükçe bazı insanlar için hayır diyebilmek zorlaşır ve istemediği durumlar da olsa buna ‘evet’ cevabını verir. Çocukluk dönemlerinde öğretilen ve öğrenilen ‘hayır’ kelimesi aslında oldukça önemlidir. Ebeveynler özellikle de çocukların tehlikeden korunması için onlara hayır demeyi öğretir. Dolayısıyla bu reddetme becerisi başta çocukken kazanılır.

Hayır Diyebilme Becerisinin Önemi

İlişkilerde hayır diyebilmenin önemi oldukça fazla. Hayır diyememek aslında bireyin istek ve ihtiyaçlarını reddetmesi anlamına gelir. Hayır diyebilmek aynı zamanda karşıdaki bireyin beklentilerini karşılaması açısından da önemlidir. Örneğin birey ilgi ve becerisine uymayan sorularla karşılaştığına buna katılmak zorunda hissederek ‘hayır’ derse karşıdaki kişi veya kişileri hayal kırıklığına uğratabilir. Bu da ilişkilerin zedelenmesine neden olan faktörlerden biridir.
Kişilerin bireysel alanının korunmasında hayır diyebilmek bu noktada önem kazanıyor. Aynı zamanda ‘hayır’ bireyin özgüvenini artıran da bir kelimedir. Onaylanma ihtiyacı hisseden ve reddedilme korkusu yaşayan kişilerin her şeye ‘evet’ cevabını vermesi bir süre sonra çevresindekilerin onun fikrini sormaması bile gözlemlenebilir. Bu noktada hayır diyebilmek kişilerin saygınlığını da artıran bir beceridir. Tüm bu yönleriyle hayır diyebilme becerisinin bireyin hayatında önemi oldukça yüksektir.

Hayır Diyebilme Becerisini Kazanmak İçin Yapılması Gerekenler

Hayır diyebilmek de evet diyebilmek kadar kolay ve net olmalıdır. Bireyin bu konuda istek ve ihtiyaçlarını göz ardı etmemesi önemlidir. Peki hayır demeyi kolaylaştırmak ve alışkanlık haline getirmek için neler yapılmalıdır? Bu beceriyi kazanmak için şu unsurlar dikkate alınarak uygulanabilir:

  • Hayır yanıtını vermeden önce karşıdaki kişinin sorusunu anlamak ve bireyin istek ve ihtiyaçlarına uyup uymamasını belirlemesi gerekir. Soruyu anlamak için de karşıdaki kişi iyi bir şekilde dinlenmelidir.
  • Dürüst ve net bir ifadeyle hayır demek için acele etmemek gerekir. İletişim ve ilişkinin zedelenmemesi için uygun bir ifadeyle ‘hayır’ denilmelidir.
  • Eğer hayır demekte zorlanılıyorsa da karşıdaki kişiden cevap için zaman istenilmelidir. Böylece istek ve ihtiyaca uygun gelmeyen teklif ve öneri daha kolay bir şekilde reddedilebilir.
  • Hayır diyebilmek için beden dili de kullanılabilir. Özellikle de göz teması iletişimde çoğu ifadeyi net bir şekilde karşı tarafa aktarır. Net bir ifadeyle göz teması kurarak karşıdaki kişiye hayır cevabı verilebilir.
  • Eğer verilen hayır cevabı karşı tarafı hayal kırıklığına uğrattıysa bu durumda kişinin kendi davranışını net bir şekilde ortaya koyması gerekir.
  • Hayır diyebilmek için herhangi bir bahaneye başvurmak gerekmez. Net bir şekilde istenmeyen durumları belirtmek için denilmelidir.
  • Hayır demek kişiyi bencil ve anlayışsız biri yapmaz. Dolayısıyla bu düşünce yapısını değiştirmek gerekir.

Sonuç olarak hayır diyebilmek için bireyin kendi istek ve ihtiyaçlarını bilmesi gerekir. Hayır diyebilmek bireyin değer ve saygı algısını artırır. Hayır diyememek ise bireyleri mutsuz edebilir. Bu nedenle hayır diyebilme becerisi çocukluk yaşlarından itibaren kazanılması gereken bir beceridir. Pendik Psikolog randevusu alarak siz de bu konuda uzman desteği alabilirsiniz. Böylece çevrenizdeki insanlarla aranızdaki iletişim ve ilişki daha sağlıklı hale gelebilir.